ទោសនៃអកុសលចិត្ត

អ្នកដឹងទេថា​ចិត្តរបស់យើងទាំងអស់មាន៨៩ដួងបែងចែកទៅជា៤ផ្នែកគឺះ​១.កាមាវចរចិត្ត=
ចិត្តដែលត្រាចរង្គត់ក្នុងកាមគុណ៥(មាន៥៤ដួង)​២.រូបាវចរចិត្ត=ចិត្តប្រព្រឹត្តទៅក្នុងរូបឈាន
(១៥ដួង)​៣.អរូបាវចរចិត្ត=ចិត្តប្រព្រឹត្តទៅក្នុងអរូបឈាន(មាន១២)​៤.លោកុត្តរចិត្ត=ចិត្ត
ដែលឆ្លងផុតចាកលោក(មាន៨ដូង)​សរុបចិត្តទាំងអស់៨៩ដួង។សូមលើកយកកាមាវចរចិត្ត
ទី១មកពន្យល់ត្រួសៗ ទី១កាមាវចរចិត្តមាន៥៤ដួងចែកជា៣ផ្នែកធំៗគឺះ១.សោភាណកុសលចិត្ត
២៤(ចិត្តដែលគេចាត់ទុកថាជាកុសល)​២.អកុសលចិត្ត១២(ចិត្តបាប)​៣.អហេតុកចិត្ត១៨
(ចិត្តកើតឡើងដោយអតើហេតុ)។សូមលើកយកតែអកុសលចិត្ត១២មកជាឧទាហរណ៍​អកុសល
ចិត្ត១២នេះ​កើតមកអំពីអកុសលមូល(រឹសគល់នៃអកុសល)មានអកុសលមូលជាដើមហេតុ​
ជាដែនកើតមានចិត្តជាសមុដ្ឋានបុគ្គលដែលត្រូវអកសលចិត្តទាំងនោះគ្របសង្កត់រួបរឹតហើយ
រមែងជាបុគ្គលគ្មានសទ្ធា(មាន៤យ៉ាង=មិនជឿរកម្មគឺទង្វើរដែលខ្លួនធ្វើ១មិនផលនៃកម្ម២
មិនជឿលើកម្មនិងផលរបស់កម្ម៣​មិនជឿគុណព្រះរតនត្រៃ​មិនស្គាល់បាបបុណ្យ​
គុណទោស​ខុសត្រូវ​និងអាក្រក់ល្អជាដើមឡើយ​រមែងគឹតដើម្បីបៀតបៀនខ្លួនឯង
និងអ្នកដ៏ទៃមានការសម្លាប់សត្វ​លួចទ្រព្យគេ​លួចប្រពន្ធ​កូន​ចៅប្តីសីគេជាដើម
រមែងប្រព្រឹត្តទុច្ចរិតដោយកាយវាចាចិត្តពេញទី​ជាគ្រឿងធ្វើឲងងឹត​ធ្វើឲដូចជាគ្មានចក្ខុ
ធ្វើឲគ្មានញាណ​ធ្វើឲរលត់បពា្ញ​ជាប៉ែកខាងអំពើអកុសល​ដែលមានចិត្តអកុសលគ្របសង្កត់
រួបរឹតយ៉ាងនេះហើយ​តែងជាទុក្ខ​ប្រកបដោយសេចក្តីចង្អៀតចង្អល់​តានតឹង​ក្តៅក្រហាយ
ចិត្តជាប់ជានិច្ចក្នុងបច្ចុប្បន្ន​លុះបែកធ្លាយរាងកាយស្លាប់ទៅ​រមែងទៅកើតក្នុងអបាយភូមិ
(ភូមិដែលគ្មានទេការអភិវឌ្ឍន៍)​ដូចគេនាំយកទៅទម្លាក់ពុំខានរមែងទទួលនូវផលនៃអំពើយ៉ាងនោះៗ
ពុំនោះសោតអកុសលចិត្តនោះប្រៀបឧបមាដូចជា​របស់ពុល​បើគេបរិភោគ​តែងតែដល់នូវសេចក្តីស្លាប់ពុំខាន។
អកុសលចិត្ត១២នេះណាមួយកាលបើមានហើយអកុសលចិត្តដ៏ទៃដែលមិនទាន់កើត​ក៏រមែងកើតឡើង
ដែលកើតឡើងហើយក៏រមែងចំរើនច្រើនឡើង​ហេតុនេះ​គួរព្យាយាមលះបង់ម្តងបន្តិចៗឲអស់ពីខន្ធសន្តាន។
លោភចិត្ត៨​អាចលះបានដោយសមាធិក្ខន្ធ​ទោសចិត្ត២​អាចលះបង់បានដោយសីលក្ខន្ធ​មោហចិត្ត២​អាចលះបង់បានដោយបញាខ័ន្ធ។

ការទូន្មានចិត្តគឺជារឿងដែលលំបាកបំផុតក្នុងលោកនេះ។(ពុទ្ធដីការ)

្្លលើើលកមនននន