ការពិតនៃជំនឿ និង ការទុកចិត្ត ត្រូវតែពិនិត្យឡើងវិញដោយ : ដោយ : Raoul Marc JENNAR បណ្ឌិតនៃការសិក្សាខ្មែរ (ថ្ងៃទី 19 ធ្នូ 2008)
តាំងពីភាពអន់ថយនៃអណាចក្រភពអង្គរនាសតវត្សរ៍ទី ១៣ ដែលគ្របដណ្តប់ប្រទេស
សៀមទាំងមូលនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ប្រទេសសៀមតាំងពីពេលនោះមក គេមិនបានស្រាកស្រាន្តក្នុងការទឹកដី
ប្រទេសខ្មែរឡើយ ។ ប្រទេសបារាំងដែលមានអំណាចជាអាណាព្យាបាលកម្ពុជា ជាអ្នកបញ្ចប់នយោបាយវាតទីនេះ គឺនៅឆ្នាំ ១៩០៤ ដោយប្រទេសបារាំងនិងសៀមបានចុះហត្ថលេខាលើអនុសញ្ញាដើម្បីកំណត់ព្រំដែនរវាងកម្ពុជានិងសៀមឱ្យ បានចប់សព្វគ្រប់។ នៅឆ្នាំ១៩០៧ សន្ធិសញ្ញាបារាំង-សៀម បានប្រគល់ខេត្តខ្មែរ៣ ពីការកាន់កាប់របស់សៀម មក ឱ្យកម្ពុជា។សន្ធិសញ្ញានេះបានគូសបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់បន្ថែមទៀតនូវអនុសញ្ញាឆ្នាំ១៩០៤ កំណត់ពីវិធី ការកំណត់ព្រំ ដែននិងការបោះបង្គោល។នៅឆ្នាំ ១៩០៨ គណៈកម្មការរួមបារាំង-សៀម ដែលកើតចេញពីសន្ធិសញ្ញានេះមានតួនា ទីកំណត់ព្រំដែននៅក្នុងជួរភ្នំដងរ៉ែក ហើយបានកំណត់យ៉ាងច្បាស់ថា ប្រាសាទព្រះវិហារនិងតំបន់ជុំវិញប្រាសាទ ស្ថិត នៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជា តាមរយៈផ្ទាំងផែនទីភ្នំដងរ៉ែក ។
ដោយទទួលបានការការពារអស់ពេលយ៉ាងយូរពីអាណាព្យាបាលបារាំង ប្រទេសសៀមបានទទួលស្គាល់គំនូស ព្រំដែនរួមនៃកិច្ចព្រមព្រៀងរួមគ្នានេះ។ នៅឆ្នាំ១៩២៥ ប្រទេសបារាំង និងសៀម បានចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញាមិត្ត ភាព ដែលមាត្រា ២ ចែងថា “ភាគីហត្ថលេខីទទួលស្គាល់ និងធានាការគោរពទៅវិញទៅមក នូវគំនូសព្រំដែន ដែល បានគូសនៅក្នុងទឹកដី ដែលអនុលោមនិងដោយយោងលើខ្លឹមសារនៃកិច្ចព្រមព្រៀង ដែលបានចែងរួចហើយ កាលពី ពេលមុន” ។ នៅឆ្នាំ ១៩២៦ អនុសញ្ញាទន្លេមេគង្គ ចែងនៅក្នុងមាត្រា ២ បញ្ជាក់ឡើងវិញ នៃសន្ធិសញ្ញា នៃឆ្នាំ ១៩២៥ ។ នៅឆ្នាំ ១៩៣៧ សន្ធិសញ្ញាមិត្តភាពថ្មីមួយទៀតបានចែងឡើងវិញពីខ្លឹមសារនៃសន្ធិសញ្ញានា ឆ្នាំ១៩២៥ ទាក់ទងទៅនឹងព្រំដែន។នៅក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២ នៅឆ្នាំ ១៩៤៦ បន្ទាប់ពីប្រទេសសៀម ដែលជាបក្សសម្ព័ន្ធជា មួយប្រទេសជប៉ុន បានកាន់កាប់ខេត្ត៣របស់ខ្មែរវិញ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនៃដំណោះស្រាយ បារាំង-សៀម បន្ទាប់មកក៏ ទទួលស្គាល់សន្ធិសញ្ញានៅឆ្នាំ ១៩៣៧ ។ គណៈកម្មការសំរបសំរួលបារាំង-សៀម បានចាត់ទុកថា កិច្ចព្រមព្រៀង ឆ្នាំ ១៩០៧ ស្តីពីព្រំដែងរវាងសៀម និងកម្ពុជា មិនត្រូវធ្វើការសើរើឡើងវិញឡើយ ។
ឆ្នាំ ១៩៥៤ នៅពេលដែលកម្ពុជាបានទទួលឯករាជ្យ យោធាសៀមបានចូលមកកាន់កាប់ប្រាសាទព្រះវិហារ និង តំបន់ជុំវិញប្រាសាទ ។ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២ តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ តាមការស្នើសុំពីកម្ពុជា បានកាត់ក្តីនិងបាន បញ្ជាក់ឡើងវិញពីអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជាទាក់ទងទៅនឹងប្រាសាទព្រះវិហារនិងតំបន់ជុំវិញប្រាសាទដោយអនុលោម ទៅលើបន្ទាត់ព្រំដែនដែលបានចែងកន្លងមក ហើយក៏ត្រូវបានទទួលស្គាល់សាឡើងវិញជាថ្មីម្តងទៀតតាមរយៈសន្ធិ សញ្ញាបន្តបន្ទាប់ ហើយរហូតមកដល់ពេលនេះមិនដែលមានការទាមទារតវ៉ាអ្វីឡើយពីប្រទេសសៀម។ “តុលាការ យល់ថាអនុលោមទៅលើការពន្យល់នៃសន្ធិសញ្ញានិងការប្រកាសអនុលោមទៅលើបន្ទាត់ព្រំដែន ដែលបានចែងនៅ លើផែនទីចំពោះតំបន់ជម្លោះ (ទំព័រទី ៣៥ នៃសាលក្រម)” ហើយសាលក្រមបញ្ជាក់ថា ប្រទេសសៀមត្រូវដក កម្លាំងទាហាននិងប៉ូលីសទាំងអស់ឬឆ្មាំទាំងឡាយដែលខ្លួនបានបញ្ជូនមកបោះទីតាំងនៅក្នុងប្រាសាទនិង តំបន់ជុំវិញ ក្នុងទឹកដីកម្ពុជា (ទំព័រទី ៣៧)នៃសាលក្រម ។
នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ ១៩៦២ ប្រទេសសៀមយល់ព្រមតាមសាលក្រមនៃតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ហើយមិន បានប្តឹងឧទ្ធរណ៍ក្នុងកំឡុងពេល ១០ ឆ្នាំ ដែលជារយៈពេល ដែលប្រទេសសៀមអាចប្តឹងតវ៉ាបាន ។ នៅខែ កក្កដា ឆ្នាំ ១៩៦៧ លោក Thanat Khonnan រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសសៀមប្រកាសថា” “ប្រទេសសៀមមិនទាមទារអ្វីទាំងអស់ ទាក់ទងទៅនឹងដែនដីនៃកម្ពុជា ។ ជំហររបស់សៀមជានិច្ចកាលតែងតែនិយាយថា គឺវាមិនមានជម្លោះនៅលើព្រំប្រទល់ ជាមួយកម្ពុជាក្នុងន័យដែលថា សៀមបានគោរពជាប្រចាំសន្ធិសញ្ញាចុះហត្ថលេខាជាមួយបារាំងនាសម័យកាលដែលប្រទេស បារាំងដែលមានអំណាចជាអាណាព្យាបាលកម្ពុជា” ។
ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ២០០០ កម្ពុជា និងសៀមបានចុះអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នាមួយស្តីពីការកំណត់ព្រំសីម៉ា និង ការបោះបង្គោលព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរ ដោយឈរលើស្មារតីនៃការគោរពសន្ធិសញ្ញា និងអនុសញ្ញាដែលបាន ចុះហត្ថលេខា និងរាល់ផែនទីដែលបានបោះពុម្ព ដោយអនុវត្តទៅលើសន្ធិសញ្ញា និងអនុសញ្ញានេះ (មាត្រា ១ច ) ។ ឆ្នាំ ២០០១ ប្រទេសកម្ពុជាស្នើសុំជាផ្លូវការចុះបញ្ជីប្រាសាទព្រះវិហារក្នុងបញ្ជីបេតិកភ័ណ្ឌពិភពលោករបស់យូណេស្កូ (UNESCO) ។ ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០០៣ កម្ពុជា និងសៀម ចុះហត្ថលេខាលើឯកសារដែលមានចំណងជើងថា “ Terms of reference and Master plan for the joint survey and demarcation of land Boundary between the kingdom of cambodia and the kingdom of thailand ”(TOR) ។ ឯកសារនេះធ្វើឡើងដោយយោងទៅលើ អនុសញ្ញាឆ្នាំ ១៩០៤ សន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ ១៩០៧ និងយោងលើផែនទីទាំងឡាយ និងយោងលើអនុសារណៈយោគយល់ គ្នានាខែ មិថុនា ឆ្នាំ ២០០០ ។ បើយើងនិយាយអំពីកិច្ចសន្យានៃ MOU និងកិច្ចសន្យានៃ TOR នេះ ផ្ទុយទៅវិញ ប្រទេសសៀម បានបោះពុម្ពផែនទីជាឯកតោភាគី ជាមួយនឹងគំនូសព្រំប្រទល់ដែលផ្ទុយប្រឡះពីគំនូសផែនទី ដែលបាន ចូលជាធរមាន កាលពីឆ្នាំ ១៩០៨ ហើយដែលគូសចូលក្នុងបរិវេណនៃប្រាសាទព្រះវិហារ ។
ថ្ងៃ ១៨ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ២០០៨ កម្ពុជា និងសៀម បានចុះហត្ថលេខាលើការប្រកាសរួមមួយថា ថៃគាំទ្រការ ស្នើសុំរបស់កម្ពុជាក្នុងការចុះបញ្ជីប្រាសាទព្រះវិហារជាបេតិកភ័ណ្ឌពិភពលោកនៃអង្គការយូណេស្កូ ហើយថា ការចុះ បញ្ជីនេះធ្វើឡើងមិនទាក់ទងទៅនឹងការងារខណ្ឌព្រំសីម៉ា ដែលចែងឡើងដោយ MOU នៅឆ្នាំ ២០០០និងក្នុងទ្រឿ ក្នុងឆ្នាំ ២០០៣ ឡើយ ។
នៅថ្ងៃទី ២១ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ២០០៨ ឧត្តមសេនីយ៍ Prem Tinsulatnonda ទីប្រឹក្សាឯកជននៃស្តេចសៀម បញ្ជាក់គាំទ្របាតុករសៀម ដែលប្រឆាំងការចុះបញ្ជីប្រាសាទ ។ នៅថ្ងៃទី ១ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០០៨ រដ្ឋាភិបាលសៀម បាន ដកការគាំទ្ររបស់ខ្លួនចំពោះការចុះបញ្ជី ។ នៅថ្ងៃទី ៧ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០០៨ គណៈកម្មការបេតិកភ័ណ្ឌពិភពលោក បានចុះបញ្ជីប្រាសាទជាបេតិកភ័ណ្ឌពិភពលោក រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសៀម បានខិតខំបដិសេធការចុះបញ្ជីនេះ ប៉ុន្តែទីបំផុត ថៃទទួលត្រូវបរាជ័យ ។ នៅថ្ងៃទី ១៥ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០០៨ យោធាថៃរំលោភបូរណភាពទឹកដីប្រទេសកម្ពុជា ហើយ ក្នុងន័យនេះ គឺរំលោភសន្ធិសញ្ញា អនុសញ្ញា និងឯកសាររួមគ្នាដែលបានចុះហត្ថលេខាដោយប្រទេសថៃ ។
ចាប់តាំងពីពេលនោះមក កងទ័ពសៀមដែលមានចំនួន និងកម្លាំងច្រើន មានប្រៀបជាងកំលាំងទ័ពកម្ពុជា ឆ្ងាយណាស់ បានបង្កហេតុ និង ញុះញង់ប្រដាប់អាវុធ ជាច្រើនលើកច្រើនសារដោយឆ្លងកាត់ព្រំប្រទល់ ជាច្រើនដង នៅច្រើនចំណុចក្នុងទឹកដីកម្ពុជា។ជំនួបរវាងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនៃប្រទេសទាំងពីរ បានបញ្ចៀសនូវមហន្តរាយរហូត មកទល់ពេលនេះ ក៏ប៉ុន្តែមិនបានដោះស្រាយអ្វីទាល់តែសោះ ។
តាំងពីរដ្ឋប្រហារយោធាសៀមឆ្នាំ ២០០៦ ដែលជារដ្ឋប្រហារលើកទី ១៨ ក្នុងរយៈពេល ៨០ ឆ្នាំ ប្រទេសសៀមបាន ឆ្លងកាត់នូវវិបត្តិដ៏ជ្រៅនៅក្នុងបរិយាកាសនៃការបញ្ចប់រជ្ជកាល ឬ ក្នុងបរិយាកាសនៃការទាមទាររបស់អ្នកជាតិនិយម ដែល ជាធាតុផ្សំនៃការប្រមូលផ្តុំប្រជាជាតិមួយនិងអ្នកនយោបាយមួយក្រុមផងដែរ ដែលកំពុងតែបែកបាក់ផ្ទៃក្នុងយ៉ាងជ្រៅ។ ប្រ ទេសកម្ពុជាដែលបានបង្ហាញខ្លួនយ៉ាងយឺតៗក្នុងរយៈពេល៣០ឆ្នាំគឺជាចំណាប់ខ្មាំងដ៏ងាយស្រួលមួយរបស'សៀម ដែលមាន ប្រជា ជនរហូតដល់ទៅ ៧០ លាននាក់ ហើយដែលបានបង្ហាញឆន្ទៈមើលងាយចំពោះប្រទេសតូច ដូចកម្ពុជានេះ ដែលមានប្រជាជន តិចជាង ៥ ដង ។
ឯកសារទាំងឡាយដែលបានរៀបរាប់ខាងលើនេះ គឺពិតជាបានដឹងឮនៅតាមស្ថានទូតនានា ។ ប្រទេសជា ច្រើនដែលជាប្រទេសហត្ថលេខីនៅទីក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ ១៩៩១ បានបញ្ចប់ជំលោះកម្ពុជា គឺជាអ្នកទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ ចំពោះទង្វើរបស់សៀម។ប្រទេសសៀមខ្លួនឯង ក៏ជាប្រទេសហត្ថលេខីក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងហ្នឹងដែរ បានយល់ច្បាស់ដូចសមា ជិកអចិន្ត្រៃយ៍ទាំង៥ នៃអង្គការសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិថា ត្រូវគោរព “អធិបតេយ្យភាព ឯករាជ្យភាព បូរណ ភាពទឹកដី និងការមិនរំលោភដែនដី ” នៃកម្ពុជា ។ ក៏ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះ នៅទីក្រុងបាងកកដើម្បីចលនាប្រជាជនមួយ ក្រុមដែលបានបាត់បង់ទំនុកចិត្តនៃអ្នកនយោបាយ ក៏ដូចជាបាត់បង់ទំនុកចិត្តនៃថ្នាក់ដឹកនាំយោធាបាន និយាយថា “ខ្លួនបានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេច ធ្វើសង្គ្រាមជាមួយកម្ពុជា” ។
តែនេះមិនមែនជាពេលវេលាសមស្របមួយដើម្បីបញ្ចៀសមហន្តរាយទេ ឬ? ដើម្បីត្រៀមការងារការទូតដែលយើងត្រូវរៀបចំធ្វើឡើងនៅក្នុងសិក្ខាសាលា ឬ នៅក្នុងសន្និសីទទេឬ? ឬក៏ជាថ្មីម្តងទៀត វាសនានៃប្រជាជន កម្ពុជាវាអាចដូចនឹងឆ្នាំ ១៩៧០ ឬក៏ឆ្នាំ ១៩៧៥ ឬក៏ឆ្នាំ ១៩៧៩ ដែលត្រូវលេចនៅក្នុងការបាត់បង់ ឬ ត្រូវងើប ឡើងនៅក្នុងអត្ថប្រយោជន៍នៃទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ដ៏សែនលំបាកដើម្បីរៀបចំសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារ ប្រសើរជាជាងការពារ ប្រជាពលរដ្ឋ? ។ -
ដោយទទួលបានការការពារអស់ពេលយ៉ាងយូរពីអាណាព្យាបាលបារាំង ប្រទេសសៀមបានទទួលស្គាល់គំនូស ព្រំដែនរួមនៃកិច្ចព្រមព្រៀងរួមគ្នានេះ។ នៅឆ្នាំ១៩២៥ ប្រទេសបារាំង និងសៀម បានចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញាមិត្ត ភាព ដែលមាត្រា ២ ចែងថា “ភាគីហត្ថលេខីទទួលស្គាល់ និងធានាការគោរពទៅវិញទៅមក នូវគំនូសព្រំដែន ដែល បានគូសនៅក្នុងទឹកដី ដែលអនុលោមនិងដោយយោងលើខ្លឹមសារនៃកិច្ចព្រមព្រៀង ដែលបានចែងរួចហើយ កាលពី ពេលមុន” ។ នៅឆ្នាំ ១៩២៦ អនុសញ្ញាទន្លេមេគង្គ ចែងនៅក្នុងមាត្រា ២ បញ្ជាក់ឡើងវិញ នៃសន្ធិសញ្ញា នៃឆ្នាំ ១៩២៥ ។ នៅឆ្នាំ ១៩៣៧ សន្ធិសញ្ញាមិត្តភាពថ្មីមួយទៀតបានចែងឡើងវិញពីខ្លឹមសារនៃសន្ធិសញ្ញានា ឆ្នាំ១៩២៥ ទាក់ទងទៅនឹងព្រំដែន។នៅក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២ នៅឆ្នាំ ១៩៤៦ បន្ទាប់ពីប្រទេសសៀម ដែលជាបក្សសម្ព័ន្ធជា មួយប្រទេសជប៉ុន បានកាន់កាប់ខេត្ត៣របស់ខ្មែរវិញ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនៃដំណោះស្រាយ បារាំង-សៀម បន្ទាប់មកក៏ ទទួលស្គាល់សន្ធិសញ្ញានៅឆ្នាំ ១៩៣៧ ។ គណៈកម្មការសំរបសំរួលបារាំង-សៀម បានចាត់ទុកថា កិច្ចព្រមព្រៀង ឆ្នាំ ១៩០៧ ស្តីពីព្រំដែងរវាងសៀម និងកម្ពុជា មិនត្រូវធ្វើការសើរើឡើងវិញឡើយ ។
ឆ្នាំ ១៩៥៤ នៅពេលដែលកម្ពុជាបានទទួលឯករាជ្យ យោធាសៀមបានចូលមកកាន់កាប់ប្រាសាទព្រះវិហារ និង តំបន់ជុំវិញប្រាសាទ ។ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៦២ តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ តាមការស្នើសុំពីកម្ពុជា បានកាត់ក្តីនិងបាន បញ្ជាក់ឡើងវិញពីអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជាទាក់ទងទៅនឹងប្រាសាទព្រះវិហារនិងតំបន់ជុំវិញប្រាសាទដោយអនុលោម ទៅលើបន្ទាត់ព្រំដែនដែលបានចែងកន្លងមក ហើយក៏ត្រូវបានទទួលស្គាល់សាឡើងវិញជាថ្មីម្តងទៀតតាមរយៈសន្ធិ សញ្ញាបន្តបន្ទាប់ ហើយរហូតមកដល់ពេលនេះមិនដែលមានការទាមទារតវ៉ាអ្វីឡើយពីប្រទេសសៀម។ “តុលាការ យល់ថាអនុលោមទៅលើការពន្យល់នៃសន្ធិសញ្ញានិងការប្រកាសអនុលោមទៅលើបន្ទាត់ព្រំដែន ដែលបានចែងនៅ លើផែនទីចំពោះតំបន់ជម្លោះ (ទំព័រទី ៣៥ នៃសាលក្រម)” ហើយសាលក្រមបញ្ជាក់ថា ប្រទេសសៀមត្រូវដក កម្លាំងទាហាននិងប៉ូលីសទាំងអស់ឬឆ្មាំទាំងឡាយដែលខ្លួនបានបញ្ជូនមកបោះទីតាំងនៅក្នុងប្រាសាទនិង តំបន់ជុំវិញ ក្នុងទឹកដីកម្ពុជា (ទំព័រទី ៣៧)នៃសាលក្រម ។
នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ ១៩៦២ ប្រទេសសៀមយល់ព្រមតាមសាលក្រមនៃតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ហើយមិន បានប្តឹងឧទ្ធរណ៍ក្នុងកំឡុងពេល ១០ ឆ្នាំ ដែលជារយៈពេល ដែលប្រទេសសៀមអាចប្តឹងតវ៉ាបាន ។ នៅខែ កក្កដា ឆ្នាំ ១៩៦៧ លោក Thanat Khonnan រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសសៀមប្រកាសថា” “ប្រទេសសៀមមិនទាមទារអ្វីទាំងអស់ ទាក់ទងទៅនឹងដែនដីនៃកម្ពុជា ។ ជំហររបស់សៀមជានិច្ចកាលតែងតែនិយាយថា គឺវាមិនមានជម្លោះនៅលើព្រំប្រទល់ ជាមួយកម្ពុជាក្នុងន័យដែលថា សៀមបានគោរពជាប្រចាំសន្ធិសញ្ញាចុះហត្ថលេខាជាមួយបារាំងនាសម័យកាលដែលប្រទេស បារាំងដែលមានអំណាចជាអាណាព្យាបាលកម្ពុជា” ។
ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ២០០០ កម្ពុជា និងសៀមបានចុះអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នាមួយស្តីពីការកំណត់ព្រំសីម៉ា និង ការបោះបង្គោលព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរ ដោយឈរលើស្មារតីនៃការគោរពសន្ធិសញ្ញា និងអនុសញ្ញាដែលបាន ចុះហត្ថលេខា និងរាល់ផែនទីដែលបានបោះពុម្ព ដោយអនុវត្តទៅលើសន្ធិសញ្ញា និងអនុសញ្ញានេះ (មាត្រា ១ច ) ។ ឆ្នាំ ២០០១ ប្រទេសកម្ពុជាស្នើសុំជាផ្លូវការចុះបញ្ជីប្រាសាទព្រះវិហារក្នុងបញ្ជីបេតិកភ័ណ្ឌពិភពលោករបស់យូណេស្កូ (UNESCO) ។ ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០០៣ កម្ពុជា និងសៀម ចុះហត្ថលេខាលើឯកសារដែលមានចំណងជើងថា “ Terms of reference and Master plan for the joint survey and demarcation of land Boundary between the kingdom of cambodia and the kingdom of thailand ”(TOR) ។ ឯកសារនេះធ្វើឡើងដោយយោងទៅលើ អនុសញ្ញាឆ្នាំ ១៩០៤ សន្ធិសញ្ញាឆ្នាំ ១៩០៧ និងយោងលើផែនទីទាំងឡាយ និងយោងលើអនុសារណៈយោគយល់ គ្នានាខែ មិថុនា ឆ្នាំ ២០០០ ។ បើយើងនិយាយអំពីកិច្ចសន្យានៃ MOU និងកិច្ចសន្យានៃ TOR នេះ ផ្ទុយទៅវិញ ប្រទេសសៀម បានបោះពុម្ពផែនទីជាឯកតោភាគី ជាមួយនឹងគំនូសព្រំប្រទល់ដែលផ្ទុយប្រឡះពីគំនូសផែនទី ដែលបាន ចូលជាធរមាន កាលពីឆ្នាំ ១៩០៨ ហើយដែលគូសចូលក្នុងបរិវេណនៃប្រាសាទព្រះវិហារ ។
ថ្ងៃ ១៨ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ២០០៨ កម្ពុជា និងសៀម បានចុះហត្ថលេខាលើការប្រកាសរួមមួយថា ថៃគាំទ្រការ ស្នើសុំរបស់កម្ពុជាក្នុងការចុះបញ្ជីប្រាសាទព្រះវិហារជាបេតិកភ័ណ្ឌពិភពលោកនៃអង្គការយូណេស្កូ ហើយថា ការចុះ បញ្ជីនេះធ្វើឡើងមិនទាក់ទងទៅនឹងការងារខណ្ឌព្រំសីម៉ា ដែលចែងឡើងដោយ MOU នៅឆ្នាំ ២០០០និងក្នុងទ្រឿ ក្នុងឆ្នាំ ២០០៣ ឡើយ ។
នៅថ្ងៃទី ២១ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ២០០៨ ឧត្តមសេនីយ៍ Prem Tinsulatnonda ទីប្រឹក្សាឯកជននៃស្តេចសៀម បញ្ជាក់គាំទ្របាតុករសៀម ដែលប្រឆាំងការចុះបញ្ជីប្រាសាទ ។ នៅថ្ងៃទី ១ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០០៨ រដ្ឋាភិបាលសៀម បាន ដកការគាំទ្ររបស់ខ្លួនចំពោះការចុះបញ្ជី ។ នៅថ្ងៃទី ៧ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០០៨ គណៈកម្មការបេតិកភ័ណ្ឌពិភពលោក បានចុះបញ្ជីប្រាសាទជាបេតិកភ័ណ្ឌពិភពលោក រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសសៀម បានខិតខំបដិសេធការចុះបញ្ជីនេះ ប៉ុន្តែទីបំផុត ថៃទទួលត្រូវបរាជ័យ ។ នៅថ្ងៃទី ១៥ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០០៨ យោធាថៃរំលោភបូរណភាពទឹកដីប្រទេសកម្ពុជា ហើយ ក្នុងន័យនេះ គឺរំលោភសន្ធិសញ្ញា អនុសញ្ញា និងឯកសាររួមគ្នាដែលបានចុះហត្ថលេខាដោយប្រទេសថៃ ។
ចាប់តាំងពីពេលនោះមក កងទ័ពសៀមដែលមានចំនួន និងកម្លាំងច្រើន មានប្រៀបជាងកំលាំងទ័ពកម្ពុជា ឆ្ងាយណាស់ បានបង្កហេតុ និង ញុះញង់ប្រដាប់អាវុធ ជាច្រើនលើកច្រើនសារដោយឆ្លងកាត់ព្រំប្រទល់ ជាច្រើនដង នៅច្រើនចំណុចក្នុងទឹកដីកម្ពុជា។ជំនួបរវាងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនៃប្រទេសទាំងពីរ បានបញ្ចៀសនូវមហន្តរាយរហូត មកទល់ពេលនេះ ក៏ប៉ុន្តែមិនបានដោះស្រាយអ្វីទាល់តែសោះ ។
តាំងពីរដ្ឋប្រហារយោធាសៀមឆ្នាំ ២០០៦ ដែលជារដ្ឋប្រហារលើកទី ១៨ ក្នុងរយៈពេល ៨០ ឆ្នាំ ប្រទេសសៀមបាន ឆ្លងកាត់នូវវិបត្តិដ៏ជ្រៅនៅក្នុងបរិយាកាសនៃការបញ្ចប់រជ្ជកាល ឬ ក្នុងបរិយាកាសនៃការទាមទាររបស់អ្នកជាតិនិយម ដែល ជាធាតុផ្សំនៃការប្រមូលផ្តុំប្រជាជាតិមួយនិងអ្នកនយោបាយមួយក្រុមផងដែរ ដែលកំពុងតែបែកបាក់ផ្ទៃក្នុងយ៉ាងជ្រៅ។ ប្រ ទេសកម្ពុជាដែលបានបង្ហាញខ្លួនយ៉ាងយឺតៗក្នុងរយៈពេល៣០ឆ្នាំគឺជាចំណាប់ខ្មាំងដ៏ងាយស្រួលមួយរបស'សៀម ដែលមាន ប្រជា ជនរហូតដល់ទៅ ៧០ លាននាក់ ហើយដែលបានបង្ហាញឆន្ទៈមើលងាយចំពោះប្រទេសតូច ដូចកម្ពុជានេះ ដែលមានប្រជាជន តិចជាង ៥ ដង ។
ឯកសារទាំងឡាយដែលបានរៀបរាប់ខាងលើនេះ គឺពិតជាបានដឹងឮនៅតាមស្ថានទូតនានា ។ ប្រទេសជា ច្រើនដែលជាប្រទេសហត្ថលេខីនៅទីក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ ១៩៩១ បានបញ្ចប់ជំលោះកម្ពុជា គឺជាអ្នកទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ ចំពោះទង្វើរបស់សៀម។ប្រទេសសៀមខ្លួនឯង ក៏ជាប្រទេសហត្ថលេខីក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងហ្នឹងដែរ បានយល់ច្បាស់ដូចសមា ជិកអចិន្ត្រៃយ៍ទាំង៥ នៃអង្គការសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិថា ត្រូវគោរព “អធិបតេយ្យភាព ឯករាជ្យភាព បូរណ ភាពទឹកដី និងការមិនរំលោភដែនដី ” នៃកម្ពុជា ។ ក៏ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះ នៅទីក្រុងបាងកកដើម្បីចលនាប្រជាជនមួយ ក្រុមដែលបានបាត់បង់ទំនុកចិត្តនៃអ្នកនយោបាយ ក៏ដូចជាបាត់បង់ទំនុកចិត្តនៃថ្នាក់ដឹកនាំយោធាបាន និយាយថា “ខ្លួនបានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេច ធ្វើសង្គ្រាមជាមួយកម្ពុជា” ។
តែនេះមិនមែនជាពេលវេលាសមស្របមួយដើម្បីបញ្ចៀសមហន្តរាយទេ ឬ? ដើម្បីត្រៀមការងារការទូតដែលយើងត្រូវរៀបចំធ្វើឡើងនៅក្នុងសិក្ខាសាលា ឬ នៅក្នុងសន្និសីទទេឬ? ឬក៏ជាថ្មីម្តងទៀត វាសនានៃប្រជាជន កម្ពុជាវាអាចដូចនឹងឆ្នាំ ១៩៧០ ឬក៏ឆ្នាំ ១៩៧៥ ឬក៏ឆ្នាំ ១៩៧៩ ដែលត្រូវលេចនៅក្នុងការបាត់បង់ ឬ ត្រូវងើប ឡើងនៅក្នុងអត្ថប្រយោជន៍នៃទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ ដ៏សែនលំបាកដើម្បីរៀបចំសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារ ប្រសើរជាជាងការពារ ប្រជាពលរដ្ឋ? ។ -
No comments:
Post a Comment