Thursday, March 18, 2010

ប្រភព​គម្ពីរ ‹មិលិ​ន្ទ​បញ្ហា› នៅ​អតីត​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​

ប្រភព​គម្ពីរ ‹មិលិ​ន្ទ​បញ្ហា› នៅ​អតីត​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​

​ក្នុងចំណោម​ព្រះមហាក្សត្រ​ហ្គ្រិ​ច ដែល​បាន​គ្រប់គ្រង​នៅក្នុង​ភូមិ​ភាគខាងត្បូងនៃ​ប្រទេស​ឥណ្ឌា (Hindukush) មានតែ​ព្រះបាទ​មេ​ណាំង​ឌ្រឺ​ទី​១ (Menindre) ឬ​មិលិ​ន្ទ (Milinda) ពី ១៥៥ ដល់ ១៣០ មុន​គ​.​ស​ ទេ ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ល្បីល្បាញ​ ឮ​រន្ទឺ​ជាងគេ​បំផុត ។ ព្រះ​កិត្តិនាម​របស់​ទ្រង់ ត្រូវបាន​រក្សា​ទុក​ក្នុងប្រវត្ដិ​អក្សរសាស្ត្រ​ឥណ្ឌា តាមរយៈព្រះរាជនិពន្ធ​គម្ពី​រមិលិ​ន្ទបញ្ហា ។ ព្រះមហាក្សត្រ​អង្គ​នេះ​តាំង​ទីក្រុង នៅ​សគល​នគរ ហើយ​ឧបរាជ​របស់​ព្រះអង្គ បាន​ទទួល​ជ័យជំនះ​លើ​សន្តតិវង្ស ម៉ោ​រ្យៈ ហើយ​គ្រប់គ្រង​ស្រុកឧ​ជេ្ជន​និវ ​មថុ​រ៉ា ដែល​ជា​មណ្ឌល​សេដ្ឋកិច្ច​ សាសនាយ៉ាងសំខាន់​បំផុត ដោយ​​វាយ​ដណ្តើម​បាន​ពី​ជនជាតិ​ឥណ្ឌា ។​

​ ​ទំព័រ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​បានឲ្យដឹង​ទៀតថា ស្តេច​ហ្គ្រិ​ច​អង្គ​នេះ បាន​មាន​ព្រះទ័យ​ទុកដាក់​នឹង​លទ្ធិ​ព្រះពុទ្ធ​សាសនាជា​អតិបរិមា ពីព្រោះ​បាន​ថ្វាយ​​កាយជា​ឧបាសក ហើយ​ទន្ទឹម​នឹង​នេះបាន​និពន្ធ​កម្រង​អត្ថបទ​ឆ្លើយឆ្លងមួយ ​រវាង​ព្រះអង្គ ​និងព្រះ​ភិក្ខុ​នាគ​សេន ឈ្មោះ​គម្ពីរ ‹​មិលិ​ន្ទ​បញ្ហា​› ។ ព្រះអង្គ​បាន​ជួយទ្រទ្រង់​ទំនុកបំរុង​ពុទ្ធសាសនិក និកាយសវ៌ា​ស្ថី ឬ​មហាយាន ដែល​មាន​ប្រភព​ចេញពី​ទីក្រុង​មគ​ធៈ ។ ហើយព្រះអង្គ​ទ្រង់បាន​ត្រាស់​បង្គាប់​ឲ្យមាន​ការប្រែ​គម្ពីរ​ត្រៃបិតក បាលី​ចេញ​ជាភាសា​សំស្ក្រឹត​ក្នុងស្រុ​កមថុ​រ៉ា និងទំនុកបំរុងនិកាយ​អារ្យស្ថវី​វា​ទ (​និកាយ​ចាស់ទុំ​) នៅ​ស្រុក​ស​ញ្ជឺ (Sanchi) ដោយ​រក្សា​បាន​ធម្ម​និវ័យជា​ភាសាបាលី​ដូចដើម ។​

​ ​ក្នុង​គម្ពី​រមិលិ​ន្ទ​បញ្ហា ដែល​តែង​ដោយ​ព្រះ​រាជឧប្បត្ថម្ភរបស់​មហាក្សត្រ​ហ្គ្រិ​ច​អង្គ​នេះ នៅ​ប៉ា​ង្ជា​ប (PENJAB) មាន​ការអធិប្បាយ​ដូចតទៅ ‹​ដូច​ច្នេះ ​មហាក្សត្រ (...) សេដ្ឋី​ម្នាក់​ដែលជាមេ​កប៉ាល់ ​ក្រោយពី​បង់​ពន្ធ​ត្រឹមត្រូវ នៅ​កំពង់ផែ​រួច ក៏​បាន​ធ្វើដំណើរ​តាម​មហាសមុទ្រ ហើយ​បាន​ទៅកាន់ ​វ​ង្គ, ត​ក្តោ​លៈ, ចិន​, សោ​វីរ​, សុ​រាដ្ឋ​, អ​លស​ន្ឌ​, កោ​ល​ប៉ត្ត​នៈ​, សុវណ្ណ​ភូមិ ឬសម្មុទ្រ ដ​ទៃៗទៀត › ។​

រូប​របស់​ស្តេច​ហ្គ្រិ​ច មេ​ណាំង​ដ្រឺ​ទី​១, ឆ្នាំ ១៥៥ មុន​គ​.​ស នៅ​ហ្សា​កា​ណ៌ អា​ហ្គានី​ស្ត​កង​
​ ​ទំព័រ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​បាន​បញ្ជាក់ទៀតថា ព្រះអង្គ​បាន​គ្រប់គ្រង​ពួក​បរោ​ប​មិស​ដេស ហើយ​ក្នុងខណៈ​ដែល​ព្រះអង្គ​កំពុងតែ​ជាប់វាយ លុកទៅលើ​ភូមិភាគ​កណ្តាល នៃ​ប្រទេស​ឥណ្ឌា រវាង​ឆ្នាំ ១៥៥-១៥០ នៃ​គ.ស ព្រះបាទ​អ៊ឺ​ក្រា​តិ​ដ​ទី​១ ឆ្លៀត​ឱកាស​នេះ បាន​វាយ​ដណ្តើម​ព្រះរាជា​ធា​នី បេ​គ្រម (Begram) ​របស់​ទ្រ​ង់ ។ ដូច្នេះ​ហើយ​ព្រះបាទ​មេ​ណាំង​ឌ្រឺ ត្រូវ​បង្ខំ​ព្រះទ័យ​យាង​ត្រឡប់​ទៅ​កាន់​រាជធានី​នេះ​វិញ ដោយ​ប្រញាប់ប្រញាល់ ហើយក៏​បាន​ពើប​ប្រយុទ្ធ​ជាមួយ​ស្តេច​អ៊ឺ​ក្រា​តិ​ដ តែ​ជា​អកុសល​ត្រូវ​បានច្បាំង​ចាញ់ ។ ក៏ប៉ុន្តែ​ដោយសារ​តែ​ព្រះមហាក្សត្រនៃបា​ត្រី​យ៉ាន (Bactriane) ត្រូវ​គេ​ធ្វើឃាត ​ព្រះអង្គក៏​បាន​ដណ្តើម​បាន​ទីក្រុង​បេ​គ្រមជា​បណ្តោះអាសន្ន ។​

ចង់ ឬ​មិន​ច​ង់ នៅ​ពេល​គេច​ង់ស្វែងយល់​អំពី​ការផ្សព្វផ្សាយរបស់​លទ្ធិ​ព្រះពុទ្ធសាសនា នៅ​អតីត​នគរ​ភ្នំ ដែល​ជា​ភាគ​មួយ​នៃ​សុវណ្ណ​ភូមិ ព័ត៌មាន​ទាំង​ប៉ុន្មាន​ខាងលើ​នេះមាន​សារសំខាន់​ណាស់ ។ ព្រោះ​វា​ជួយ​ឲ្យ​យើង​ស្គាល់​បន្ថែម​លើ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​របស់​ខេ​មរ​ជាតិ ជាពិសេស​វត្តមាន​ជាប្រយោលនៃភាសា​បាលី​នៅលើ​ទឹកដី​ខ្មែរ ។​
​ ​ដូចគ្នានេះដែរ ដោយ​សំអាង​លើ​មូលហេតុ​នេះហើយ ទើប​យើង​អាចនិយាយបាន​ថា ជនជាតិខ្មែរបាន​ស្គាល់​គម្ពីរ ‹​មិលិ​ន្ទ​បញ្ហា​› ជា​ភាព​បាលី​នា​ដើម ស​.​វ ទី​១ នៃគ​.​ស ម្ល៉េះ ក្នុងពេល​ដែល​ស្ថិតនៅក្រោមឥណ្ឌា​រូបនីយកម្ម ។​
​ ​សូម​រំលឹក​បញ្ជាក់ថា គម្ពី​រមិលិ​ន្ទ​បញ្ហា នៅតែ​មាន​វត្ត​មាននៅក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​បច្ចុប្បន្ន​យើង ព្រមទាំង​នៅក្នុង​ខេត្ត​មួយចំនួន ដូចជា​សុ​រិន្ទ្រ និង​បុវី​រម្យ​ដែល​ជា​អតីតខេត្ត​ខ្មែរ​បុរាណ ៕ (ប. ត្រាណេ) ដកស្រង់ពីECN NEWS

Add Image

No comments: