Tuesday, March 23, 2010

វប្បធម៌​បាលី​នៅអតីតព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​

វប្បធម៌​បាលី​នៅអតីតព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​

ក្នុង​រវាង២០​ឆ្នាំ ក្រោយ​នេះ ​ការសិក្សា​ខាង​ពុទ្ធសាសនា​មាន​ការរីកចំរើន​ជាង​មុន​ឆ្ងាយ​ណាស់ ។ អ្នកស្រាវជ្រាវ​ជាតិ និងអន្ដរជាតិបាន​ខិតខំសិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ ដូច្នេះហើយទើប​ធ្វើឲ្យ​យើង​បាន​ទទួលនូវ​ចំណេះដឹង​ថ្មីៗ​ទៀត អ្វីមួយ​ដែល​ពុំ​ធ្លាប់​មាន​ពីមុនមក ។​ ដោយហេតុ​នេះ​ ប្រវត្តិ​នៃ​ពុទ្ធសាសនា​ខែ្មរ​យើង​ក៏​បាន​ទទួល​នូវ​ទិន្នន័យ​បន្ថែមទៀត ដើម្បី​បំភ្លឺ​ដល់​សាសនិកជន​នូវ​ព័ត៌មានថ្មី​មួយចំនួន ។ ព្រោះ​ថា​ពីមុន​មាន​សំនួរ​មួយ​ដែល​មិនទាន់​បាន​ដោះស្រាយ​រួច តែឥឡូវនេះ ​ដោយសារ​លទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវ យើងអាចឈានទៅរកការចេះដឹងថ្មីៗ ដ៏សមស្របគួរឲ្យយកជាការបាន ។ ​ហើយ​វា​ក៏​ជាការចាំបាច់​ផង​ដែរ ដើម្បី​កែតម្រូវ​ទស្សនៈ​ខុសឆ្គង​ទាំងឡាយ ពីមុនជុំវិញបញ្ហាស្ដីពីប្រភពនៃភាសាបាលីនៅកម្ពុជា ។ ក្នុង​បណ្តា​សំនួរ​ យើង​ឃើញ​មាន​សំនួរ​មួយ​ដែល​សំខាន់​ជាងគេ ​គឺការតាំងកាលបរិច្ឆេទនៃការមកដល់​ភាសាបាលី​នៅ​កម្ពុជា ហើយ​ការ​និយម​ប្រតិបត្តិ​ភាសា​យាននេះ ។​

នៅទួលស្វាយ ហ្គោសាយខ្មែរ កម្ពុជាក្រោម

ទាំងនេះ​ជា​សេក្តីប្រាថ្នា​របស់​យើង​នៅទីនេះ ។ ជា​ការពិត​ដែរ​ ដែលនៅ​គ្រប់​វត្ត​អារាម​ គ្រប់​មជ្ឈដ្ឋាន​ ជនជាតិ​ខ្មែរ​យើង​នៅតែ​ជឿជាក់ថា ភាសាបាលី​ខ្មែរ​ប្រើ​សព្វថ្ងៃ​នេះ​មក​ពី​ស្រីលង្កា ។ ក៏​ប៉ុន្តែ​ទន្ទឹម​នឹង​នេះ​ មាន​អ្នកប្រាជ្ញ​ជាច្រើន​​ជឿ​ថា ​ខ្មែរ​យើង​បានស្គាល់​ភាសា​នេះ​តាមរយៈ​ពួក​មន និងសៀម​ទៅវិញ នៅ​ចុង​ស​.​វ ទី​១៣ ដើម ស​.​វ ទី​១៤ ក្នុង​ខណៈ​ដែល​ខ្មែរបាន​ចុះ​ទន់ខ្សោយ ហើយ​ទទួល​ឥទ្ធិពល​ពី​សៀម ។​

​នេះ​ជា​ដើម​ហេតុ​នាំ​ឲ្យ​តម្លៃ​វប្បធម៌​ជាតិ​ចុះ​តម្លៃ​ អាប់អោនកិត្តិយស ដោយសារតែមូលហេតុនេះហើយ ទើប​​ថ្ងៃនេះ​ យើង​សូម​ធ្វើ​ការកែតម្រូវ​ឡើងវិញ ។ ដើម្បី​សើរើ​ទស្សនៈ​ខុសឆ្គង​ ជាពិសេស​ទស្សនៈ​របស់លោក ប៉ីហ្សូ និង​អ្នកគ្រូ ពៅ សវ​រស់ យើង​សូម​ពិនិត្យ​សិក្សា​ឡើងវិញ នូវ​ដំណើរការ​នៃ​ឥទ្ធិពល​ឥណ្ឌា នៅ​ហ្វូណន ឬនគរភ្នំ ដែលជាដែន​ដី​ខ្មែរ​ដំបូងបង្អស់ ។ រយៈពេល​នៃ​ការស្រាវជ្រាវជា​ច្រើន​ឆ្នាំ​ ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​ហ៊ាន​បដិសេធ​ទាំងស្រុង​នូវ​ពំនោល​ខាងលើ​នេះ​ដែរ ដែលថាខ្មែរយើងទទួលភាសាបាលីពីបរទេស ។ ​ចំពោះយើងៗជឿជាក់ថា ទស្សនៈនេះ​គ្រាន់តែ​ជា​គំនិត​មួយ​មិន​ត្រឹមត្រូវ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ យោងលើរបកគំហើញខាងបុរាណវិទ្យា ។​

កាលណា​យើង​សិក្សា​នូវ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​របស់​ជ​ន​ជាតិ​សៀម ឬ​ក៏​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​កម្ពុជា តាម​លំដាប់លំដោយ​ ជា​ហូរហែរ​មក យើង​ឃើញ​ភាពមិនប្រក្រតី​នៃ​ទស្សនៈ​ខាងលើនេះ ដែល​មាន​រហូតដល់បច្ចុប្បន្ន​ភាព ។
សូម​រំលឹក​ថា ​​មុន​ការបង្កើត​រដ្ឋ​មន នៅ​ចុង​ស​.​វ​ទី​៦​ និងដើម​ស​.​វ​ ទី​៧ និងមុនការបង្កើតរដ្ឋ​សៀម និង​លា​វ​ នៅ​ចុង​ស​.​វ ទី​១៣ និង១៤​ នៃ​គ​.​ស ភាសាបាលី​​បានជ្រួតជ្រាប ផ្សព្វផ្សាយលើអតីតទឹកដីខ្មែររួចទៅហើយ ។ ​ស្លាកស្នាម​នៃភាសាបាលីនៅលើទឹកដីចាស់ក៏ត្រូវបាន​រក្សា ហើយគូសបញ្ជាក់ដោយ​សិលា​ចា​រឹក​រហូត​ដល់​សព្វថ្ងៃដែរ ។​ យើងសូមយកឱកាសនេះចែករំលែកនូវអង្គគំនិតមួយចំនួនជូនជនរួមជាតិ ដើម្បីរួមវិភាគទានក្នុងការពង្រីកការចេះដឹងពីអតីតកាល ។

សូម​រំលឹក​ថា​ ព្រះពុទ្ធ​សាសនា​បាន​ផ្សព្វផ្សាយ​ដោយ​មាន​ភាសា​យាន​ទាំងពីរ​គឺ ភាសា​បាលី និង សំស្ក្រឹត ចាប់​តាំងតែ​ពីស​.​វ​ ទី​៣ នៃ​ពុទ្ធសករាជមកម្ល៉េះ ។ បើយោងលើប្រភពសិលាចារឹក ចារលើសសរស្ដម្ភនៅប្រទេសឥណ្ឌា ដោយព្រះបាទធម្មោសោក(Asoka) យើងអាចដឹងថា គឺសមណេទូត សោ​ណ​ត្ថេ​រ និង ព្រះ​ឧត្តរ​ត្ថេ​រពីរអង្គដែលបានផ្សព្វផ្សាយលទ្ធិព្រះពុទ្ធសាសនាទៅកាន់ជ្រោយសុវណ្ណភូមិយើងនេះ ។​

អង្គរបុរី ខេត្ត តាកែវ

វត្តមានរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា នៅក្នុងអាណាចក្រនគរភ្នំ ត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយទំព័រប្រវត្តិសាស្រ្តជាតិ និងបញ្ចូលក្នុងប្រវត្តិសាស្ដ្រសកល ហើយតម្លៃសីលធម៌ និងមនុស្សធម៌តាមរយៈការអប់រំ ពោលគឺឧត្តមគតិ នៃលទ្ធិសាសនានេះក៏ត្រូវបានលើកកម្ពស់យ៉ាងខ្លាំងក្លាបំផុត ពីសំណាក់ពុទ្ធសាសនិកនៅលើពិភពលោកទាំងមូល ។
ជាមួយនឹងការគូសបញ្ជាក់ខាងលើនេះ សូមរំលឹកឡើងវិញថា ព្រះបាទធម្មោសោកដែលជាព្រះមហាក្សត្រ​ឥណ្ឌា​អង្គ​នេះ​ បាន​ធ្វើ​អគ្គ​ពុទ្ធ​សាសនូ​រូបត្ថ​ម្ភ ក្នុង​ការធ្វើត​តិយ​សង្គាយនា ហើយបន្ទាប់មកក៏​បាន​បញ្ជូន​សម​ណ​ទូត​ទៅ​ប្រកាស​ព្រះពុទ្ធសាសនានៅ​ប្រទេស​នានាជា​ដំបូង​បង្អស់ ​ក្នុង​ប្រវត្តិ​ពុទ្ធសាសនា ។​

ដូច្នេះ​ ភារៈកិច្ច​សំខាន់​ដែល​នឹង​ដោះស្រាយ​បាន​ លុះត្រាតែ​យើង​ត្រូវ​រក​ឃើញ​ឯកសារ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ជា​លាយលក្ខណ៍អក្សរណា​មួយ ដើម្បី​បង្ហាញ​បញ្ជាក់ថា តើ​គម្ពីរ​សំខាន់ៗ​ជាង​គេ​បំផុត​របស់​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ ដែលត្រូវ​បាន​នាំ​ចូលមកក្នុង​ប្រទេស​ខ្មែរ​បុរាណមាន​គម្ពីរ​អ្វីខ្លះ ហើយ​សរសេរ​ជា​ភាសា​អ្វី​មុនគេ ? ។ ធ្វើ​ដូច្នេះ ​ទើប​ការដោះស្រាយ​នឹងទទួល​បាននូវ​ផល​ ឬផ្លែផ្កា​ជាវិជ្ជមាន ។ ការស្រឡាញ់​រាប់អាន​ ប្រតិបត្តិ​លទ្ធិ​ព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលជាន័យនៃជីវិតនោះមិន​គ្រប់គ្រាន់​ទេ ។ តែយើង​ត្រូវ​ហ៊ាន​ដោះស្រាយ​នូវ​ចម្ងល់​មួយចំនួន​ ហើយ​អប់រំ ​រំពត់និស្ស័យ​របស់​យើង​ឲ្យបាន​ត្រឹមត្រូវ​តាម​គន្លង​ធម៌ និងសច្ចភាព ឬក៏ដំណើរការប្រវត្តិសាស្រ្ត ។​

​ចំពោះ​ការប្រើ​គម្ពីរ​ជា​ភាសាបាលី​មុនដំបូង​បង្អស់ គប្បី​យើង​សង្កេតមើល​ចំណុច​សំខាន់​ជាងគេ ដើម្បី​តម្រូវ​ទស្សនៈ​ចាស់​គឺ​ប្រវត្តិ​របស់​ស្តេច​មិលិ​ន្ទ ដែល​ជា​ជនជាតិ​ហ្គិ្រ​ច កាន់​ព្រះពុទ្ធសាសនា​មុន​គេបង្អស់ ក្នុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រដោយហេតុថា ស្ដេចអង្គនេះបានតែងគម្ពីរជាភាសាបាលីមួយច្បាប់ មានឈ្មោះថា ​មិលិន្ទបញ្ហា ហើយគម្ពីរនេះនៅមានវត្តមាននៅលើទឹកដីខ្មែររហូតដល់សព្វថ្ងៃ ។ ការយកគម្ពីរខាងលើនេះមកសំអាង គឺជាលក្ខខណ្ឌមួយមិនអាចខ្វះបាន ក្នុងការបង្ហាញពីប្រវត្តិសាស្រ្ត នៃការប្រើភាសាបាលីនៅកម្ពុជា ។

ម៉្យាងវិញទៀត​តាមរយៈ​ការស្រាវជ្រាវ​ យើង​ក៏​ដឹង​ដែរ​ថា នា​សម័យ​នគរ​ភ្នំ ពីស​.​វ​ទី​១ ដល់ ស​.​វ​ទី​៦-៧ ព្រហ្មញ្ញសាសនា និង​ព្រះពុទ្ធសាសនា​នៅ​នគរ​ភ្នំ ឬ​ហ្វូណន មាន​ភាព​រីកចំរើន​ស្គុះស្គាយ​អស្ចារ្យ ដោយសាសនារដ្ឋទាំងពីរនោះ ប្រើភាសាសំស្ក្រឹត ដោយឡែកលទ្ធិព្រះពុទ្ធសាសនាប្រើសំស្រ្កឹតច្រើនជាងបាលីតែប៉ុណ្ណោះ ។ ហើយ​វឌ្ឍនភាព​នេះ​ក៏​ជាកញ្ចក់ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ឲ្យឃើញ​នូវ​ស្ថានភាព​ពិត​នៃ​សង្គម​ខ្មែរ​ដែរ ព្រោះថា​សេដ្ឋកិច្ចជាតិ​នា​សម័យ​បុរាណ​នោះពឹងផ្អែក​ទាំងស្រុង​លើ​វិស័យពាណិជ្ជកម្ម​អន្តរជាតិ ដែលជាប្រភពនៃការរីកដុះដាល នៃវិស័យវប្បធម៌ និងសាសនា ។

​ដូច​ជា​យើង​ទើបតែ​បាន​លើកឡើង អ្វី​ដែល​គួរ​កត់សម្គាល់​នៅទីនេះ ថ្វី​ត្បិត​តែ​ប្រទេស​កម្ពុជា​យើង​បច្ចុប្បន្ន កម្រ​មាន​សិលាចារឹក​សរសេរ​ជា​ភាសាបាលី ដែល​គេ​តែងតែ​ឃើញ​ជារឿយៗ នៅ​ប្រទេស​សៀម និង​ភូមា បច្ចុប្បន្ន ច្រើនជាងគេ ហើយ​បញ្ហា​នេះ​ទាមទារ​ឲ្យ​យើង​ទាំងអស់​គ្នា​ពិនិត្យ​ឡើងវិញ​នូវ​ភូមិសាស្ត្រ​ជា​ប្រវត្តិសាស្ត្រ របស់​ជាតិ​សាសន៍ ខែ្មរ​ជាមុនសិន មុន​ការបង្កើត​រដ្ឋ មន និង​ថៃ​-​លា​វ ដោយ​ការ​ផ្តាច់ខ្លួន​ចេញពី​ចក្រភពកម្ពុជ​ទេស ដែល​មាន​ទឹកដី​ដ៏​ធំ​មហាសាល ។ ក្នុងន័យនេះ​ យើង​ប្រាកដជា​មិន​ត្រឹមតែ​អាច​បង្ហាញ​ចំណាស់​នៃ​វប្បធម៌​បាលី នៅលើ​ទឹកដី​ខ្មែរ​បុរាណ នា​សម័យ​បុរេ​អង្គរ (​នគរ​ភ្នំ ឬ​ចេនឡា​) ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ថែម​ទាំង​ដោះស្រាយ​សំនួរ​ដែល​ចោទ​ក្នុង​ការកែតម្រូវ​រាល់​គំនិត​ខុសឆ្គង ។​

នៅស្រីសព, ប្រទេសថៃបច្ចុប្បន្ន

​ ​ប្រការ​ខាងលើ​នេះ​បាន​បង្ហាញឲ្យឃើញថា ការ​មិន​ស្គាល់​នូវ​ទំព័រ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ចាស់ ឬ ភូមិសាស្ត្រ​បុរាណ​របស់​ប្រជាជន​ខែ្មរ អា​ច​បង្ក​ឲ្យមាន​ភាពច្របូកច្របល់ ដែលជា​មូលហេតុ​ធ្វើឲ្យ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ជាតិខ្មែ​រពិការ ។ ជាក់ស្តែង​នៅ​លើ​ទឹកដី ថៃ និង វៀតណាម​ខាងត្បូង​ក៏​ដូច​នៅ​លើ​ទឹកដី​ខ្មែរ​សព្វថ្ងៃ គេ​បាន​ជួបប្រទះ​នូវ សិលាចារឹក​ជាច្រើន​ផ្ទាំង ដូចជា Ka 465 នៅ​ទួលគោក​ស្វាយ នៅ​កម្ពុជា​ក្រោម និង Ka56 នៅ​អង្គរបុរី និងKa467 នៅទីក្រុង​បុរេ​អង្គរ​ស្រី​ទេព នៅ​ប្រទេស​ថៃបច្ចុប្បន្ន ។ តាមពិត​អត្ថប្រយោជន៍​នៃ​ផ្ទាំង​អក្សរ​ចារ​លើ​ថ្ម ឬ​សន្លឹក​មាស គឺ​ការឆ្លើយតប​ទៅ​នឹង​សំនួរ​ដែល​ចោទ​នៅ​ខាងលើ និង​ការជួយ​ការពារ​ភាពត្រឹមត្រូវ​​ជារួមនៃ​ទស្សនៈ​របស់​យើង ។ យើង​មិន​ត្រូវ​មាន​ការភ្ញាក់ផ្អើល​ទេ ​តែ​ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ​ត្រូវ​មាន​មោទនភាព​ក្រៃលែង​ចំពោះ​វត្តមាន​នៃ​ភស្តុតាង​ជា​លាយលក្ខណ៍អក្សរ ទាំងនោះ​ដែល​សរសេរ​ជា​ភាសាបាលី ដោយ​បុព្វបុរស​ខ្មែរ ក្នុងអំឡុង ស​.​វ ទី​៥ និង​ទី​៧ នៃ​គ​.​ស ។​

​ប្រការ​មួយ​ទៀត​គប្បី​ត្រូវ​ជ្រាប​ផងដែរ​ គឺ​ការសិក្សា​អំពី​វប្បធម៌​បុរាណ​ក៏​បានឲ្យដឹង​ទៀតថា សូម្បី​តែ​នា​សម័យ​ចុះ​ទន់ខ្សោយ ក៏​ខ្មែរ​យើង​មិន​បាន​ខ្ចី​ភាសាបាលី​ពី​សៀម​ដែរ ។ តែ​ផ្ទុយទៅវិញ​ គឺ​ជនជាតិ​សៀម​ទេ​ដែល​តាំងតែពី​សម័យ​សុខោទ័យ​រហូត​ដល់​សម័យ​រតនៈ​គោ​សិន នៅតែ​ប្រើ​តួរ​អក្ស​រមូល ឬ​បាលី​ដែលបានខ្ចីពី​ខ្មែរ​ដដែល សម្រាប់​ចងក្រង​គម្ពីរ​ក្បួនខ្នាត​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា​របស់​ខ្លួន ។​

​តាម​ការពិត​ជនជាតិ​ខ្មែរ​ពុំ​ដែល​ខ្ចី​ភាសាបាលី ដែល​ជា​ភាសា​ឥណ្ឌា​ពី​ជនជាតិ​សៀម​ម្តងណា​ឡើយ ទោះ​ស្ថិតក្នុង​សម័យ​ឱ​ន​ភាព​ក្តី ។ អក្ស​របាលី នៃ​សន្តតិវង្ស​នៅ​សុខោទ័យ ប្រាកដ​ជាមាន​ប្រភព​ចេញពី​ប្រទេស​ស្រីលង្កា ដែល​នៅ​ទីនោះ​បាន​រៀនសូត្រ​ពី​ខ្មែរ​ដែល​ជា​ម្ចាស់​ស្រុក ។ ពោល​គឺ​ជនជាតិខ្មែរ​បាន​បង្ហាត់​បង្រៀន​ជនជាតិ​សៀម​ឲ្យ​ចេះ​ប្រើ​និយម​ប្រតិបត្តិ​ភាសាបាលី​ក្នុងដំណាក់កាល​ដំបូងបង្អស់ ហើយ​ទង្វើ​នេះ​គឺជា​ការធម្មតា​ ​នៃ​ការវិវត្ត​របស់​ប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែល​មាន​តាំងពី​បុរាណកាល​មក ​មិន​ត្រូវ​បដិសេធ​ឡើយ​ទោះបី​នា​សម័យ​ក្រោយៗ​មក ប្រទេស​ថៃ​ក្រោយពី​ទទួល​នូវ​ឯករាជ្យភាព​បាន​មាន​ទំនាក់ទំនង​ត្រង់ៗ​ជាមួយ​កោះ​ស្រីលង្កា​ក៏ដោយ ។​

​ដោយឡែកសូមរំលឹកថា កាល​ដើម​ខ្មែរ​យើង​និយម​ភាសាសំស្ក្រឹត​ច្រើន​ជាង​ភាសាបាលី ដោយហេតុ​ថា ខ្មែរ​យើង​នា​មុន​ស​.​វ ទី​១ នៃ​គ​.​ស មិនទាន់មាន​អក្សរ​សម្រាប់​កត់ត្រា​នៅឡើយ ។ ហើយ​ដើម្បី​កត់ត្រា​ក្បួនតម្រា​គេ​ត្រូវ​យក​អក្សរ​ឥណ្ឌា​មកប្រើប្រាស់ មាន​អក្សរ​ព្រហ្មី, អក្ស​រគ្រន្លៈ ដែល​មក​ពី​ភូមិភាគ​ខាងត្បូង​ក្នុងសម័យ​ប្រល្ល​វៈ និង​សម័យ​បាលុ​ក្យ ។ ក្រៅពី​នេះ ​យើង​ក៏​ឃើញ​អក្សរ​ខោ​ស្រី​ដែរ​តែ​បន្តិចបន្តួច​តែប៉ុណ្ណោះ ហើយ​មិនមែន​ជាភាសាផ្លូវការ​ដូច​អក្សរ​ព្រហ្មី ដែល​គេ​និយម​ជា​ទូទៅ ។

ការវិភាគ​ខាងលើ​ធ្វើឲ្យ​យើង​យល់ឃើញថា ឥទ្ធិពល​នៃ​ភាសាសំស្ក្រឹត​មិនមែន​មានន័យ​អវត្តមាន​នៃ​ភាសាបាលី​ទេ ដូច​វត្តមាន​របស់​គម្ពីរ​ត្រៃបិដក​ និងគ​ម្ពីមិលិ​ន្ទបញ្ហា​ ដែល​មាន​វត្តមាន​ក្នុង​ទឹកដី​ខ្មែរ​តាំងតែ​បុរាណកាល​ជាសក្ខី​ភាពស្រាប់ ។ មានន័យ​ថា កាល​ដើម​វប្បធម៌ សំស្ក្រឹត​របស់​ជនជាតិ​ខ្មែរ មានការ​រីកចំរើនជាង​ភាសា​បាលី​តែប៉ុណ្ណោះ ។ សំខាន់​ជាង​នេះ​ទៀត ភាសាបាលី​ចាប់ផ្តើម​ដុះ​ពន្លក ហើយ​ត្រូវ​ជនជាតិខ្មែរ​ចូលចិត្ត​ស្វាធ្យាយ​ណាស់​ដែរ​ តែ​ចាប់​តាំងតែ ស​.​វ ទី​៦ តែបុ​ណ្ណោះ ។

តែ​ទោះជា​យ៉ាងនេះក្តី បើ​ប្រៀបធៀប​ទៅ​នឹង​ភាសាសំស្ក្រឹត ភាសាបាលី ពីស​.​វ ទី​១ រហូត​ដល់​ស​.​វ ទី ១៣ មិនសូវ​មាន​កម្លាំង​ពលំ ពោល​គឺ​ពុំ​បាន​បោះ​ជំ​ហ៊ាន​ទៅ​មុខ​យ៉ាង​លឿន​នោះទេ ។ ឆ្លៀត​ឱ​កាស​នេះ​សូមជម្រាបថា ភាសា​បាលី​បានចាប់ផ្តើម​ដុះដាល​រីក​ស្គុះស្គាយ​នៅ​លើ​តំបន់​ខ្ពង់រាប នគររាជ​ជា​ពិសេសនៅ​ខេត្ត​បច្ចឹ​មបុរី​នៅថៃបច្ចុប្បន្ន ចាប់ពី​ដើម​សម័យអង្គរ​ ។ ដើម្បី​ជាការ​ត្រិះរិះ​យើង​អាចលើក​ផ្លាំង​សិលាចារឹក នៅវត្ដស្រះឈូកជាឧទាហរណ៍ ពីព្រោះសិលាចារឹកនេះសរសេរជាពីរភាសា បាលី និងខ្មែរ ដែលបង្ហាញបញ្ជាក់នូវវិស័យអក្សរសាស្រ្តបែបពុទ្ធនិយមយ៉ាងច្បាស់លាស់ ព្រោះត្រូវបានចងក្រងឡើងជាពាក្យកាព្យខ្លោង ។
ហេតុ​នេះ​គ្មាន​អ្វី​ជាការ​ជំទាស់​នឹង​សេចក្តី​សន្និដ្ឋាន​របស់​យើង​នោះទេ ផ្ទុយទៅវិញ​កាលបើ​សំដៅលើ​ទិន្នន័យ​ថ្មីៗ​នេះ យើង​កាន់តែ​ឃើញ​ចំណារ​របស់​ភាសាបាលី​នៅក្នុង​អតីត​ព្រះរាជាណាចក្រ​ខ្មែរ​បុរាណយ៉ាងប្រាកដ ៕ដកស្រង់ពីCEN

No comments: